تعریف نمایش خلاق
معرفی انواع نمایش خلاق و اهداف آن از موضوعات قابل توجه والدین و نیز مربیان دوره نمایش خلاق است.
نمایش خلاق روشی برای تقویت و پرورش خلاقیت است. در انواع نمایش خلاق، کودکان با خلق داستانها و صحنههای از قبل پیشبینی نشده فکر واندیشههای درونی خودشان را به نمایش میگذارند.
نمایش خلاق خیلی ساده بدون نیاز به هیچ تدارکات و ابزاری قابل اجرا است زیرا لباس یا دکور خاصی نیاز نیست و هر آنچه اتفاق میافتد از حرکت دادن بدن و پانتومیم است.
نمایش خلاق میتواند یک نوع بازی وانمود کردن بر پایه تخیلات یا اجرای یک داستان، برنامه تأتر، موسیقی و یا رقص باشد.
در نمایش خلاق تخیل پردازی و خلاقانه فکر کردن در کودکان تقویت میشود. کار گروهی را یاد میگیرند و به خاطر پیروی کردن از رهبر هنر گوش کردن را فرا میگیرند.
در کنار تمام کسب مهارتها و فوایدی که نمایش خلاق دارد اوقات شاد و سرگرم کنندهای نیز برای کودکان فراهم میشود.
فهرست مطالب
صاحبنظران و اندیشمندان در حوزه نمایش خلاق برای کودکان، بر مبنای نوع نگرش خود نسبت به کارکردها و اهداف نمایش خلاق، تعاریف متفاوتی از آن ارئه دادند.
یکی از این تعاریف، با تأکید بر نقش نمایش خلاق در پرورش مهارتهای تفکر در کودکان، این است که نمایش خلاق جریانی متفکرانه است که از طریق محرکهای گوناگون مانند واژهها، موسیقی، اشیاء، رویدادها و غیره …، باعث فعالسازی شبکه ذهنی افراد میگردد.
اما در نگاهی جامعتر و بیانی سادهتر، نمایش خلاق شکلی از وانمود بازی مبتنی بر بداهه پردازی است که طی فرایندی، صحنه، رویداد، مشکل یا واقعه با هدایت مربی توسط کودکان مورد بحث قرار گرفته، سپس طراحی شده و به اجرا در میآید.
اهداف نمایش خلاق برای کودکان
اهداف زیادی در استفاده از نمایش خلاق در تعلیم و تربیت کودکان وجود دارد. نمایش خلاق برای کودکان به رشد خلاقیت، ابتکار و کنجکاوی کمک میکند.
یکی از اهداف نمایش خلاق برای کودکان این است که توانایی پرسشگری را در آنان تقویت نموده و باعث رشد خودآگاهی و قدرت تخیل آنان میشود.
به اعتقاد مک کاسلین (۱۹۸۰)، بین تعلیم و تربیت مدرن و نمایش خلاق اهداف مشترک زیادی وجود دارد. برخی از این اهداف مشترک عبارتند از :
- رشد خلاقیت و زیبایی شناختی،
- توانایی تفکر انتقادی،
- رشد اجتماعی و توانایی کار گروهی با دیگران،
- بهبود مهارتهای ارتباطی،
- رشد ارزشهای اخلاقی و معنوی و شناخت خود
بیشتر بخوانید: هوم اسکول چیست؟ آیا با مزایا و معایب هوم اسکول آشنا هستید؟ برای اطلاع مقاله زیر را مطالعه بفرمایید.
گالری تصاویر دوره نمایش خلاق برای کودکان آکادمی ثریایی ها
معرفی انواع نمایش خلاق
نوع نمایش خلاق | توضیحات و ویژگیها | اهداف آموزشی و تربیتی |
---|---|---|
بازی نمایشی (Role Play) | کودکان در نقشهای مختلف (مثل فروشنده، معلم، پزشک) بازی میکنند. | تقویت مهارتهای اجتماعی، حل مسئله، درک نقشهای اجتماعی. |
داستانخوانی نمایشی (Story Drama) | اجرای داستانها با استفاده از بداههپردازی و شخصیتسازی. | تقویت تخیل، درک عمیقتر از داستانها، توسعه مهارتهای زبانی. |
سفرهای تخیلی (Imaginative Journeys) | سفر به مکانهای خیالی با هدایت مربی، مانند سفر به دنیای پریان یا سیارهای دور. | تقویت خلاقیت، توسعه مهارتهای شنیداری و توجه، افزایش اعتماد به نفس. |
بازیهای تئاتری (Theatre Games) | بازیهای گروهی مانند «یخ زدن»، «شخصیتسازی»، «سکوت در حرکت» برای گرم کردن و تقویت همکاری. | تقویت کار گروهی، تمرکز، افزایش هماهنگی بدنی و شناخت احساسات. |
نمایش با عروسکها (Puppet Shows) | استفاده از عروسکها برای بیان داستانها یا مفاهیم آموزشی. | تقویت تخیل، یادگیری مفاهیم اخلاقی، افزایش توجه و تمرکز. |
نمایش با وسایل (Prop-based Drama) | استفاده از وسایل ساده مانند جعبه، پارچه یا کلاه برای خلق داستان یا موقعیت. | تقویت خلاقیت، یادگیری استفاده از منابع محدود، افزایش مهارتهای حل مسئله. |
نمایش با موسیقی و رقص (Musical & Dance Drama) | ترکیب موسیقی، آواز و رقص برای بیان احساسات یا داستانها. | تقویت هماهنگی بدنی، افزایش حس ریتم و موسیقی، توسعه مهارتهای اجتماعی. |
بداههپردازی (Improvisation) | اجرای بدون برنامهریزی قبلی که در آن کودکان باید به سرعت واکنش نشان دهند. | تقویت تفکر سریع، افزایش اعتماد به نفس، یادگیری پذیرش اشتباهات. |
نمایش با کلمات (Word-based Drama) | استفاده از کلمات یا جملات برای خلق موقعیتهای نمایشی، مانند «چه میشود اگر...» یا «اگر من رئیسجمهور بودم...» | تقویت مهارتهای زبانی، افزایش قدرت تصور، یادگیری حل مسئله. |
نمایش با احساسات (Emotion-based Drama) | اجرای موقعیتها با تمرکز بر احساسات مختلف مانند شادی، غم، ترس یا عصبانیت. | یادگیری شناسایی و بیان احساسات، افزایش همدلی، تقویت هوش هیجانی. |
نمایش خلاق یک راه خوب برای آموزش در طول بازی هست. مهارتهای زیادی را کودکان با بازی یاد میگیرند و همراه با کسب مهارت زبانی دنیای اطراف را کودکان در دستهایشان کشف میکنند.
شکلهای مختلفی از نمایش خلاق وجود دارد. در اینجا یک لیست جزیی به همراه شرح سادهای از آنها آورده شده است:
- بدیهه گویی/وانمودسازی
یکی از انواع نمایش خلاق، بدیهه گویی یا همان وانمودسازی است. این روش بدون نیاز به سناریو بر پایه مشاهدات، خاطرات و شخصیت ها است.
- پانتومیم
پانتومیم نیز یکی دیگر از انواع نمایش خلاق برای کودکان محسوب می شود. در این روش، فقط با استفاده از اعضای بدن و چهره یک پیام را به بقیه تماشاچیها برسانند.
- بازیهای خلاق
در بازیهای خلاق شما در یک دنیای متفاوتی از آن دنیایی که در آن هستید، زندگی میکنید. به کمک تخیلات باید تصورسازی و نمایش انجام شود.
با کارهایی که انجام میدهید به بقیه نشان میدهید که قصد نمایش چه چیزی را دارید. در بازیهای خلاق رفتار خارج از آنچه از قبل آماده شده است، خیلی اهمیت دارد.
در کنار نمایش خلاق شما میتوانید بازیهایی با رقص، هنر، موزیک و ورزش و سایر فعالیتها داشته باشید. بداههسازی یک شکل مهم از نمایش خلاق است.
- نقش بازی کردن
در نمایشنامه نقشهای مشخصی به بچهها داده میشود. ابتدا نقشها را تمرین میکنند و بعد اجرا میکنند.
- نمایش با ماسکدرام نقاب دار ( نمایش با ماسک)
عنصر اصلی صحنه نمایش نقاب هست. خوبی این نمایش این هست که بچهها در نقاب احساس راحتتری برای نقش آفرینی دارند.
- نمایش عروسکی
نمایش عروسکی یکی دیگر از انواع نمایش خلاق است که با صحبت کردن و تکان دادن عروسکها انجام میشود.
- تأتر
تأتر یک روش مؤثر و کارا برای نمایش ادبیات در شکل خلاق هست. یک فعالیت تفسیری شفاهی هست. نقشها به کمک حرکات، صدا، حالات چهره، ژست دستها در نمایشنامه یا داستان تفسیر میشوند.
اجرای تأتر یک راه خوب برای شادی و سرگرمی در فعالیتهای گروهی کودکان هست. یک فعالیت شفاهی و خواندنی.
- نمایشنامههای رادیویی
آخرین نوع از انواع نمایش خلاق، نمایشنامه های رادیویی است. نمایشنامه رادیویی شبیه خواندن نمایشنامه هست با اضافه تأثیرات لحن صداها.
در نمایشنامه رادیویی تخیلات مخاطب باید تحریک شود تا یک فضای ذهنی برای شخصیتهای داستان ایجاد کند.
Creative drama encourages students to use their imagination and express ideas through improvisation and storytelling, fostering deeper understanding and engagement in learning.”
— Edutopia, The Power of Creative Drama in Education«نمایش خلاق دانشآموزان را تشویق میکند تا از تخیل خود استفاده کرده و از طریق بداههپردازی و داستانسرایی، ایدههایشان را بیان کنند؛ این کار باعث درک عمیقتر و افزایش مشارکت در فرآیند یادگیری میشود.»
معرفی دوره نمایش خلاق برای کودکان (یکی بود یکی نبود)
آکادمی ثریایی ها با برگزاری دوره یکی بود یکی نبود یا همان نمایش خلاق سعی دارد تا با بازیهای نمایشی و بر پایه شخصیتسازی و بداهه پردازی، یک فضای خلاقانه برای کودکان ایجاد نموده و با کمک تسهیلگر مهارت فکر پروری آنها نیز تقویت گردد.
لازم به ذکر است که این دوره برای کودکان رده های سنی زیر بسیار موثر می باشد:
- ۳تا ۵ سال
- ۵ تا ۷ سال
- ۷ تا ۱۰ سال
نمونه متن نمایش خلاق
در ادامه چند متن کوتاه برای نمایش خلاق درباره موضوعات مختلف مانند سلام، دوستی و بازیافت زباله با هم مرور خواهیم کرد.
متن نمایش خلاق:
«دوستی واقعی»
شخصیتها: علی، سارا، معلم
موضوع: ارزش دوستی و همکاری
علی: سلام سارا! امروز چطوری؟
سارا: خوبم علی، ولی یه کم ناراحتم چون تو بازی دیشب برنده نشدم.
علی: نگران نباش! مهم اینه که ما با هم بازی کنیم و خوش بگذره.
معلم: بچهها، دوستی یعنی همین کمک کردن و با هم بودن، نه فقط برنده شدن
متن نمایش خلاق:
«قدرت سلام»
شخصیتها: علی، سارا، دوست جدید
موضوع: قدرت سلام
علی: سلام! من علی هستم، دوست داری با هم بازی کنیم؟
سارا: سلام علی! من سارا هستم، خیلی خوشحالم که باهات آشنا شدم.
دوست جدید: سلام به هر دو شما! من هم میخوام با شما دوست بشم.
علی: دیدی؟ فقط با یک «سلام» چقدر میتوان دوستیها رو شروع کرد!.
متن نمایش خلاق:
«بازیافت و محیط زیست»
شخصیتها: کودک ۱، کودک ۲، مادر
موضوع: اهمیت بازیافت
کودک ۱: مامان، این زبالهها را کجا باید بندازیم؟
مادر: اینها باید در سطل بازیافت بریزند تا به زمین آسیب نرسد.
کودک ۲: پس ما هم باید یاد بگیریم چطور زبالهها را درست جدا کنیم!
مادر: درست است، این کار باعث میشود طبیعت پاک بماند.